Fragmenta latina operis Isaaci Ninivitae
DOI:
https://doi.org/10.11606/issn.2176-9419.v22iEspecialp11-32Palavras-chave:
Isaac de Nínive, Língua latina, Crítica textual, Idade MédiaResumo
Este trabalho tem como objetivo dar a conhecer o texto de nove testemunhos fragmentários inéditos da tradução latina da obra de Isaac de Nínive: cód. XIV G 17, Biblioteca Nacional (Praga); cód. M I 159, Biblioteca Científica (Olomouc); cód. 996, Biblioteca Mazarina (Paris); cód. C 631, Biblioteca Universitária (Uppsala); cód. A XI 72, Biblioteca Universitária (Basileia); cód. A X 102, Biblioteca Universitária (Basileia); cód. A XI 71, Biblioteca Universitária (Basileia); cód. GB 8o 76, Arquivo Histórico da Cidade (Colônia); e cód. GB 8o 155, Arquivo Histórico da Cidade (Colônia). Adotaram-se critérios de edição paleográfica, a fim de permitir um estudo mais aprofundado desses registros. O conhecimento das versões presentes nesses testemunhos permitiu enquadrar parte deles na tradição latina da obra, evidenciando-se variantes e identificando-se erros conjuntivos e separativos.
Downloads
Referências
Andersson-Schmitt M, Hallberg H, Hedlund M. Mittelalterliche Handschriften der Universitätsbibliothek Uppsala: Katalog über die C-Sammlung. Band 6. Handschriften C 551-935. Stockholm: Almqvist & Wiksell International; 1993. [citado 23 out. 2019]. Disponível em: http://bilder.manuscripta-mediaevalia.de/hs//kataloge/HSK0506f.htm.
Binz G. Die Handschriften der Öffentlichen Bibliothek der Universität Basel: Abt. 1, Bd. 1, Die deutschen Handschriften der Öffentlichen Bibliothek der Universität Basel. Abt. A. Basel: [Universitätsbibliothek]; 1907. [citado 23 out. 2019]. Disponível em: http://www.archive.org/details/p1diehandschrift01univuoft.
Boháček M, Čáda F. Beschreibung der mittelalterlichen Handschriften der Wissenschaftlichen Staatsbibliothek von Olmütz. Köln: Böhlau; 1994.
Brock S. From Qatar to Tokyo, by way of Mar Saba: the translations of Isaac of Beth Qatraye (Isaac the Syrian). Aram, 1999-2000;11-12:475-484. [citado 23 out. 2019]. Disponível em: http://dx.doi.org/10.2143/ARAM.12.0.504483.
Cambraia CN. Livro de Isaac: edição e glossário (cód. ALC 461) [tese]. São Paulo: Faculdade de Filosoia, Letras e Ciências Humanas, Universidade de São Paulo; 2000.
Cambraia CN. A difusão da obra de Isaac de Nínive em línguas ibero-românicas: breve notícia das tradições portuguesa, espanhola e catalã. In: Ravetti G, Arbex M. (Org.). Performance, exílio, fronteiras: errâncias territoriais e textuais. Belo Horizonte: Departamento de Letras Românicas da Faculdade de Letras da UFMG/PosLit; 2002. p. 293-315.
Cambraia CN. Contributo ao estudo da tradição latina do «Livro de Isaac»: o cód. ALC 387 da Biblioteca Nacional de Lisboa. Scripta Philologica, 2005a;1:1-10.
Cambraia CN. Introdução à crítica textual. São Paulo: Martins Fontes; 2005b.
Cambraia CN. Diálogo entre tradição direta e indireta: variantes da tradução latina da obra de Isaac de Nínive no Tractatus Pauperis de John Pecham. Letras Clássicas, 2011;15:9-37. [citado 23 out. 2019]. Disponível em: https://doi.org/10.11606/issn.2358-3150.v0i15p9-37.
Cambraia CN. Livro de Isaac (cód. 50-2-15 da BN): caminhos percorridos. Anais da Biblioteca Nacional, 2013-2014;133-134:15-35. [citado 23 out. 2019]. Disponível em: http://memoria.bn.br/pdf/402630/per402630_2013-2014_133-134.pdf.
Cambraia CN. Livro de Isaac: edição crítica da tradução medieval portuguesa da obra de Isaac de Nínive. Belo Horizonte: Editora UFMG; 2017.
Cambraia CN. Do Isaac de João Cassiano ao Isaac de Nínive: processos de incorporação textual na tradição latina. Classica: Revista Brasileira de Estudos Clássicos, 2018;31:113-128. [citado 23 out. 2019]. Disponível em: https://doi.org/10.24277/classica.v31i2.704.
Cambraia CN. Edição paleográfica sinóptica da tradição latino-românica da obra de Isaac de Nínive: uma fonte para os estudos românicos. In: Fachin PRM, Monte VM do. (Org.). Pesquisas em andamento: caminhos pela filologia e pela história e historiografia do português. São Paulo: FFLCH-USP; 2020. p. 7-23. [citado 11 dez. 2020]. Disponível em: http://www.livrosabertos.sibi.usp.br/portaldelivrosUSP/ catalog/view/500/451/1738-1.
Cambraia CN, Avellar JB de C. Um ensaio de estemática: tradição ibero-românica da obra de Isaac de Nínive. Revista da Abralin, 2017;16(1):15-36. [citado 23 out. 2019]. Disponível em: http://dx.doi.org/10.5380/rabl.v16i1.51875.
Cambraia CN, Laranjeira MB. Tipologia dos erros na tradição latina do «Livro de Isaac». Caligrama: Revista de Estudos Românicos, 2010;15:7-48. [citado 23 out. 2019]. Disponível em: http://dx.doi.org/10.17851/2238-3824.15.2.7-48.
Cambraia CN, Melo TCA de, Vilaça C de L. Tradição latino-românica do Livro de Isaac: análise de lugares-críticos. Filologia e Linguística Portuguesa, 2008-2009;10-11:409-425. [citado 23 out. 2019]. Disponível em: https://doi.org/10.11606/issn.2176-9419.v0i10-11p409-425.
Chialà S. Dall’ascesi eremitica alla misericordia infinita: ricerche su Isaaco di Ninive e la sua fortuna. Firenze: Leo S. Olschki; 2002.
Laranjeira MB. De contemptu mundi et de contemplationis perfectione (cód. 311 da Biblioteca Città di Arezzo): edição e confronto com a edição da Patrologia Graeca (1865) [dissertação]. Belo Horizonte: Faculdade de Letras, Universidade Federal de Minas Gerais; 2018. [citado 23 out. 2019]. Disponível em: https://repositorio.ufmg.br/bitstream/1843/LETR-B97FKA/1/1989m.pdf.
Meyer G, Burckhardt M. Die mittelalterlichen Handschriften der Universitätsbibliothek Basel. Beschreibendes Verzeichnis. Abteilung B: Theologische Pergamenthandschriften. Zweiter Band: Signaturen B VIII 11 - B XI 26. Basel: Verlag der Universitätsbibliothek; 1966. [citado 23 out. 2019]. Disponível em: http://bilder.manuscripta-mediaevalia.de/hs//kataloge/HSK0503b.htm.
Migne JP. Patrologiae cursus completus: series latina. Paris: Ed. de l’Auteur; 1849. T. 77. [citado 23 out. 2019]. Disponível em: http://books.google.com/books?id=ApBBAAAAcAAJ.
Migne JP. Patrologiae cursus completus: series latina. Paris: Ed. de l’Auteur; 1854. T. 176. [citado 23 out. 2019]. Disponível em: https://books.google.com.br/books?id=-cY_AQAAMAAJ.
Migne JP. Patrologiae cursus completus: series latina. Paris: Ed. de l’Auteur; 1855. T. 194. [citado 23 out. 2019]. Disponível em: https://books.google.com.br/books?id=dPMQAAAAYAAJ.
Migne JP. Patrologiae cursus completus: series graeca prior. Paris: Ed. de l’Auteur; 1865. T. 86, p. 1. [citado 23 out. 2019]. Disponível em: http://books.google.com/books?id=SpPYAAAAMAAJ.
Miller D. (Tr.) The ascetical homilies of St. Isaac the Syrian. Boston: The Holy Transfiguration Monastery; 1984.
Molinier A. Catalogue des manuscrits de la Bibliothèque Mazarine. Paris: E. Plon, Nourrit et Cie; 1885. T. 1. [citado 23 out. 2019]. Disponível em: https://archive.org/details/cataloguedesman01moligoog.
Munitz J. A greek Anima Christi prayer. Eastern Churches Review, 1974;6(2): 170-180.
Saxonia L de. Vita Jesu Christi. Ed. de L.-M. Rigollot. Paris/Roma: Victorem Palme/Livraria S. Congreg. de Propaganda Fide; 1870. [citado 23 out. 2019]. Disponível em: https://books.google.com.br/books?id=Th4XAAAAYAAJ.
Truhlář J. Catalogus codicum manu scriptorum latinorum. qui in c. r. bibliotheca publica atque Universitatis Pragensis asservantur. Pragae: Regiae Societatis Scientiarum Bohemicae; 1906. Pars posterior. [citado 23 out. 2019]. Disponível em: https://archive.org/details/cataloguscodicu01prazgoog.
Vennebusch J. Die theologischen Handschriften des Stadtarchivs Köln, Teil 3. Die Oktav-Handschriften der Gymnasialbibliothek. Köln; Wien: Böhlau; 1983. [citado 23 out. 2019]. Disponível em: http://bilder.manuscripta-mediaevalia.de/hs//kataloge/HSK0039.htm.
Downloads
Publicado
Versões
- 2020-12-22 (2)
- 2020-12-22 (1)
Edição
Seção
Licença
Copyright (c) 2020 César Nardelli Cambraia

Este trabalho está licenciado sob uma licença Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License.
Os direitos autorais serão cedidos à revista para publicação on-line, com livre acesso e impressa para arquivo em papel. Serão preservados, porém, para autores que queiram republicar os seus trabalhos em coletâneas.